शब्दयात्रा प्रकाशनबाट नेपाली साहित्यको पहिलो बाछिटासङ्ग्रहको प्रकाशन हुन लागेको छ । ‘त्रिरत्न’ नाम दिइएको यस सङ्ग्रहमा विष्णु भट्टराई ‘विभु’, केशव बैरागी माइँलो र अम्बिका धितालका गरी १ हजार १ सङ्ख्याका बाछिटा कविता सङ्कलित छन् । यस सङ्ग्रहको सम्पादन उपप्राध्यापक शेषनाथ पौडेलले गर्नुभएको छ ।
नेपाली कविता साहित्यमा बाछिटा उपविधाको प्रारम्भ गरिएपछि बाछिटासङ्ग्रहका रूपमा प्रकाशित पहिलो पुस्तक यही नै हो । कविता विधाको लघुतम उपविधा बाछिटामा तीन पाँच तीन अक्षरका तीन पङ्क्तिको संरचनामा ११ अक्षरको पूर्ण कविता सिर्जना गर्ने गरिएको छ । नयाँ संरचनाको यस उपविधाका प्रथम कृतिकार विष्णु भट्टराई ‘विभु’, केशव बैरागी माइँलो र अम्बिका धिताल बन्नुभएको छ ।
अम्बिका धिताल शब्दयात्रा नारी स्रष्टा समाजका सदस्य पनि हुनुहुन्छ ।
शब्दयात्रा प्रकाशनका अध्यक्ष हरि मञ्जुश्रीले यस कृतिको ‘प्रकाशकीय’ मा लेख्नुभएको छ — नेपाली साहित्यमा कविता विधाको एउटा भेद ‘बाछिटा’ नामबाट नयाँ प्रयोगका रूपमा आएको छ । त्यसैले ‘बाछिटा’ लाई कविताको उपविधा भन्न सकिन्छ । ‘बाछिटा’ को प्रयोग गरी कविता लेख्न थालिएको एक वर्ष पनि पुगेको छैन । ‘छोक’, ‘इन्द्रेणी’, ‘साइनो’ जस्तै स्वतन्त्र अस्तित्वको र छुट्टै संरचना रहेको ‘बाछिटा’ उपविधा पाठक र सर्जकका बीचमा प्रिय बनिरहेको छ र यस विधाका पाठक तथा सर्जकहरूको सङ्ख्या पनि बढिरहेको छ । सामाजिक सन्जालमा देखिएका ‘बाछिटा’ र त्यसमाथिका प्रतिक्रियाहरूले पनि यसको पुष्टि गर्दछन् । यस्तो नयाँ प्रयोग साहित्यिक गतिशीलताको प्रमाण हो । यस्ता प्रयोगहरूलाई सहज रूपमा आत्मसात गर्नु र आफूलाई जुनसुकै प्रयोगमा समाहित गराउन सक्नु पाठक तथा सर्जकको साहित्यिक गतिशीलताको द्योतक हो ।
‘बाछिटा’ पछिल्लो साहित्यिक प्रयोग भएर पनि यसको लेखन प्रारम्भ भएको एक वर्ष नपुग्दै यस उपविधाको प्रथम कृति तयार भएबाट यसको जनप्रियताको मापन गर्न सकिन्छ । विष्णु भट्टराई ‘विभु’, केशव बैरागी माइँलो र अम्बिका धितालले नेपाली साहित्यलाई ‘त्रिरत्न’ नामक पहिलो बाछिटासङ्ग्रह नै उपहार दिनुभएको छ । ‘त्रिरत्न’ शब्दलाई तीनजना कृतिकाररत्न, ‘बाछिटा’ का तीन हरफरत्न, तीनजनाका ३३३ — ३३३ कवितारत्न, सर्जक, सम्पादक र प्रकाशकको सम्मिलनरत्न, जुनसुकै अर्थ पनि दिन सकिन्छ ।
शब्दयात्रा प्रकाशनले नेपाली वाङ्मयमा धेरै प्रकारको प्रयोग गरेको छ र प्रयोग नै कर्मशीलता, गतिशीलता र जीवन्तताको प्रतीक हो भन्ने कुरामा विश्वास राख्ने गरेको छ । त्यसैले प्रयोगमूलक कृतिको प्रकाशनका लागि कृतिकारहरूलाई साथ दिन यो संस्था तयार भएको हो । आफ्नो १४८ औँ प्रकाशनपुष्पका रूपमा पाठकवर्गमा ‘त्रिरत्न’ बाछिटासङ्ग्रह अर्पण गर्न पाएर शब्दयात्रा प्रकाशन गौरवान्वित बनेको छ । यो सौभाग्य प्रदान गर्नुभएकोमा बाछिटाकार तीनैजना सर्जकप्रति शब्दयात्रा प्रकाशन आभार व्यक्त गर्दछ ।
